Umowa spółki jawnej – co powinna zawierać?
Umowa spółki jawnej – co powinna zawierać?
Spółki jawne cieszą się coraz większą popularnością. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest szereg zalet, jakimi charakteryzuje się ten rodzaj podmiotów gospodarczych. Do najważniejszych należą: stosunkowo niskie koszty ich funkcjonowania, dopuszczalność prowadzenia prostej księgowości oraz możliwość pokrywania zobowiązań majątkiem spółki. Pierwszym krokiem, wiodącym do tego, aby mieć możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w takiej właśnie formie, jest zawarcie umowy spółki jawnej. Pamiętać jednak trzeba, że dla swej skuteczności wymaga ona posiadania określonych elementów wskazanych w obowiązujących przepisach prawa.
Co to jest spółka jawna i jak ją utworzyć?
Spółka jawna jest osobową spółką handlową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, będącą w swej istocie nazwą takiego podmiotu.
Jaka jest forma prawna spółki jawnej?
Przedmiotowa spółka nie posiada osobowości prawnej, ale ma zdolność prawną. Oznacza to, że spółka taka może we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, a więc na przykład zatrudniać pracowników, nabywać nieruchomości, czy też być stroną umowy cywilnoprawnej.
Jest ona wyodrębniona organizacyjnie i majątkowo od osób wspólników i posiada zdolność sądową, a więc może pozywać oraz być pozywaną,
Za zobowiązania spółki odpowiada każdy wspólnik bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką.
Jak założyć spółkę jawną?
Aby założyć spółkę jawną niezbędne jest wykonanie dwóch następujących po sobie kroków:
- zawarcie umowy spółki,
- dokonanie jej rejestracji poprzez odpowiedni wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Zaznaczyć trzeba, iż umowy spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności, przy czym jest to również dopuszczalne przy wykorzystaniu elektronicznego wzorca umowy. Ten ostatni jest udostępniany w systemie S24.
Pamiętać należy, że jeżeli jeden ze wspólników wnosi nieruchomość jako wkład do spółki, niezbędna jest forma aktu notarialnego pod rygorem nieważności.
Samo zawarcie umowy spółki jawnej nie powoduje jej powstania. Ma to miejsce dopiero z chwilą rejestracji takiego podmiotu w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Co powinna zawierać umowa spółki jawnej?
Jakie konieczne elementy musi zawierać umowa spółki jawnej wskazują przepisy Kodeksu spółek handlowych. W razie ich braku, zawarcie umowy nie będzie skuteczne.
Umowa spółki jawnej powinna zawierać:
- wskazanie daty i miejsca zawarcia umowy,
- firmę i siedzibę spółki,
- określenie wspólników, którzy tworzą spółkę,
- określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
- przedmiot działalności spółki,
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony.
Data i miejsce zawarcia umowy
Dane te służą określeniu kiedy i w jakiej miejscowości nastąpiło powołanie spółki.
Firma i siedziba spółki
Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”. Dopuszczalne jest także używanie w obrocie skrótu „sp. j.”.
Jako siedzibę spółki jawnej należy wskazać miejscowość, w której dokonywane są czynności prowadzenia jej spraw i reprezentacji. Może to więc być na przykład miejscowość, w której zamieszkują wszyscy wspólnicy, bądź też taka, w której zamieszkuje większość z nich lub w której jest usytuowany zakład główny spółki.
Musisz wiedzieć, że siedzibę spółki jawnej należy odróżnić od jej adresu. Ten ostatni jest konkretnym budynkiem lub lokalem w określonej miejscowości, w której znajduje się siedziba spółki.
Określenie wspólników, którzy tworzą spółkę
Wspólnikami spółki jawnej mogą być osoby fizyczne, osoby prawne, takie jak spółki kapitałowe, na przykład z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, na przykład inne spółki osobowe prawa handlowego, a więc komandytowe czy też partnerskie. Dodać należy, że osoby fizyczne, co do zasady, muszą posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Dopuszczalna jest wprawdzie ograniczona zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej, jednakże musi ona działać z pomocą przedstawiciela ustawowego.
Zaznaczyć trzeba, iż nie można zawrzeć jednoosobowej spółki jawnej, a jej wspólnikiem nie może być spółka cywilna, jako podmiot, który nie dysponuje podmiotowością prawną.
Określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość
Do spółki jawnej wspólnicy mogą wnieść zarówno wkłady pieniężne, jak i niepieniężne, zwane aportem. Wszystkie one wchodzą w skład majątku spółki i mogą być wnoszone na własność lub jedynie do używania – wówczas wspólnik pozostaje ich właścicielem.
Wkłady pieniężne to po prostu ściśle określona suma pieniędzy. Z kolei wkładami niepieniężnymi mogą być wszelkie korzyści bądź działania wspólników, które zwiększają majątek spółki albo pozwalają na zmniejszenie jej wydatków. W szczególności mogą to być:
- prawo własności oraz inne prawa rzeczowe, na przykład użytkowanie wieczyste,
- prawa majątkowe na dobrach niematerialnych, w tym własności intelektualnej, na przykład prawa autorskie,
- prawo do określonego przedsiębiorstwa, a więc zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych,
- nieruchomości,
- akcje bądź udziały w innych przedsiębiorstwach.
Musisz wiedzieć, że w przeciwieństwie do spółek kapitałowych, wkładem do spółki jawnej może być również świadczenie przez wspólnika usług lub pracy na jej rzecz.
Przedmiot działalności spółki
Przedmiot działalności spółki powinien zostać określony według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Trzeba przy tym pamiętać, że musi on odpowiadać celowi, dla którego nastąpiło założenie spółki. Nie może on więc być od niego oderwany lub z nim sprzeczny.
Czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony
Spółka jawna może być powołana na czas oznaczony, na przykład na dwa lata lub też nieoznaczony, a więc bez określenia horyzontu czasowego jej trwania. W przypadku gdy umowa spółki jawnej nie będzie wskazywała czasu trwania spółki, uznaje się, że została ona zawarta na czas nieokreślony.
Fakultatywne elementy umowy spółki jawnej
W umowie spółki jawnej warto umieścić dodatkowe zapisy, wykraczające poza te elementy, które Kodeks spółek handlowych wskazuje jako obowiązkowe. Ponieważ mają one charakter fakultatywny wspólnicy mogą, ale oczywiście nie muszą decydować się na ich wprowadzenie.
Do najbardziej istotnych należą:
- określenie sposobu reprezentacji spółki – co do zasady, każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę. Umowa może jednakże pozbawić wspólnika takiego prawa albo też wskazywać, że jest on uprawniony do reprezentowania spółki wyłącznie z innym wspólnikiem lub ustanowionym prokurentem,
- wskazanie zasad prowadzenia spraw spółki – może to polegać na określeniu jakiego rodzaju sprawy wymagają podjęcia przez wspólników odpowiedniej uchwały, bądź też na pozbawieniu danego wspólnika prawa prowadzenia spraw spółki. Należy przy tym pamiętać, że nie jest dopuszczalne powierzenie w całości prowadzenia spraw spółki jawnej osobom trzecim. Kodeks spółek handlowych umożliwia jedynie prowadzenie spraw spółki przez osobę trzecią, przy koniecznym udziale co najmniej jednego wspólnika,
- sprecyzowanie zasad udziału wspólników w zyskach i stratach, a więc określenie w jakiej części pokrywać oni będą powstałe niedobory bądź czerpać korzyści ze spółki. Zasadniczo każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu, jednakże umowa spółki może kształtować te zasady w sposób odmienny,
- wskazanie zasad rozwiązania umowy spółki – co do zasady spółka jawna ulega rozwiązaniu po spełnieniu się jednej z przesłanek określonych w Kodeksie spółek handlowych (art. 58). Umowa spółki może jednak zawierać postanowienia wskazujące także inne powody zakończenia jej działalności,
- określenie zasad zmiany umowy spółki – co do zasady zmiana postanowień umowy wymaga zgody wszystkich wspólników, jednakże umowa spółki może zawierać w tym względzie odmienne postanowienia,
- określenie zasad podejmowania uchwał poprzez wskazanie jaka powinna być większość głosów wspólników przy podejmowaniu uchwał w określonych sprawach, jak również określenie katalogu czynności, które w ogóle nie będą wymagać podjęcia jakiejkolwiek uchwały,
- zawarcie wpisu o przeniesieniu ogółu praw i obowiązków wspólnika – jeżeli w umowie przewiduje się taką możliwość, wówczas prawa i obowiązki wspólnika mogą zostać przeniesione na osobę trzecią. Dodać przy tym trzeba, że co do zasady, śmierć jednego ze wspólników spółki jawnej powoduje rozwiązanie spółki. Aby tego uniknąć, konieczne jest wprowadzenie do umowy spółki odpowiednio sformułowanej klauzuli przewidującej, iż udziały wspólników będą podlegały dziedziczeniu. Oznacza to, że w przypadku śmierci jednego z nich na jego miejsce wstąpią spadkobiercy. Na skutek dziedziczenia spadkobierca nabywa, jako nowy wspólnik, wszystkie prawa i obowiązki dotychczasowego wspólnika spółki jawnej, w szczególności takie jak uprawnienie do prowadzenia spraw spółki, jej reprezentowania czy do udziału w zyskach.
Podsumowanie
Czy spółka jawna się opłaca? Jeśli dalej nie jesteś pewien odpowiedzi, zapraszam Cię do kontaktu – spróbuję rozwiać Twoje wątpliwości w tej kwestii.
